W Polsce ekologiczne budownictwo cieszy się coraz większym powodzeniem. Sprawdź, na jakie dotacje możesz liczyć jeszcze w tym roku

Pojęcie budownictwa ekologicznego wiąże się z trzema aspektami, które mają wpływ na realizację zaplanowanej inwestycji w zgodzie z tzw. zasadami zrównoważonego rozwoju. Brzmi to nieco zawile, ale w istocie chodzi o to, aby budowa nieruchomości miała jak najmniejszy negatywny wpływ na środowisko. Dom postawiony zgodnie z ekologicznymi normami powinien być także energooszczędny oraz zapewniać przyszłym mieszkańcom jak najlepszy komfort życia. Czy faktycznie budownictwo ekologiczne powoli staje się standardem w Polsce?

Zmiany w prawie budowlanym mające na celu promowanie ekologicznego budownictwa, choć mogą na pierwszy rzut oka wydawać się wyzwaniem, w rzeczywistości stanowią ogromną szansę dla inwestorów. Budownictwo zgodne z zasadami ekologii staje się coraz bardziej popularne – nie tylko ze względu na zmieniające się przepisy, ale także z uwagi na rosnącą świadomość ekologiczną społeczeństwa – mówi Marta Kaleta-Domaradzka z Extradom.pl.

Najprościej tłumacząc, jest to budynek o niskim zapotrzebowaniu na energię, który został postawiony zgodnie z ekologicznymi normami z naciskiem na odpowiednie materiały budowlane oraz ich pozyskanie. Jak podają eksperci z Extradom.pl, dzięki takiemu rozwiązaniu wydatki związane z eksploatacją budynku zminimalizowane są nawet o 50-80 proc. w stosunku do tradycyjnych metod budowlanych. Do ogrzania domu ekologicznego stosuje się odnawialne źródła energii, np. pellet lub ekogroszek.

Jednym z najpopularniejszym ekorozwiązaniem są panele fotowoltaiczne. Choć wokół instalacji FV narosło wiele mitów – choćby o częstych pożarach paneli słonecznych – to wciąż jest ona jednym z najskuteczniejszym sposobem na obniżkę rachunków za prąd. Ponadto pozyskana w ten sposób energia jest czysta i wydajna. Co jeszcze zaliczamy do ekologicznych rozwiązań w budownictwie? Są to m.in.:

• zbiorniki na deszczówkę,
• roślinność na dachach,
• energooszczędne oświetlenie.

Choć przepisy wymuszające ekologiczne budownictwo oznaczają konieczność dostosowania do nowych wymogów i na początkowym etapie budowy wiążą się z pewnymi dodatkowymi kosztami, to także otwierają wiele nowych możliwości.

Inwestycje w budynki energooszczędne czy wykorzystujące odnawialne źródła energii (skrót OZE) przynosi inwestorom liczne korzyści. Pierwsza z nich to zauważalnie niższe rachunki za energię podczas użytkowania domu. Ekologiczne podeście do budowy daje inwestorom także możliwości otrzymania różnego rodzaju dofinansowań czy ulg podatkowych – zauważa Kaleta-Domaradzka z Extradom.pl.

Choć 2023 r. powoli zbliża się do końca, to wnioski na dotacje na ekologiczne budownictwo wciąż są zbierane. Przypominamy najważniejsze rządowe programy i obowiązujące terminy. Nie przegap ich, bo możesz stracić tysiące złotych!

• Rodzinny kredyt mieszkaniowy – kto się może o niego starać?

Stanowi on uzupełnienie kredytu 2 proc. Udzielany jest na minimum 15 lat na zakup pierwszego domu lub mieszkania zarówno z rynku pierwotnego, jak i wtórnego. Program kierowany jest do osób, których zarobki pozwalają na spłatę kredytu na mieszkanie, ale nie mają środków na wkład własny. Co ważne, kredytobiorca oraz osoby należące do jego gospodarstwa domowego nie mogą być właścicielami innej nieruchomości, chyba że że w skład gospodarstwa domowego wchodzi dwoje albo więcej dzieci. W takiej sytuacji mogą posiadać jedno inne mieszkanie, o powierzchni nieprzekraczającej: 50 mkw, jeśli rodzina posiada dwoje dzieci, 75 mkw, jeśli rodzina posiada troje dzieci, 90 mkw, jeśli rodzina posiada czworo dzieci.

Dla rodzin posiadających pięcioro lub więcej dzieci, przepisy nie wprowadzają ograniczenia metrażu. W rodzinnym kredycie mieszkaniowym przewidziano również tzw. spłatę rodzinną. Jest to swego rodzaju premia wypłacana kredytobiorcom przez państwo po narodzinach drugiego lub kolejnego dziecka. Są to odpowiednio kwoty 20 tys. zł na drugie i 60 tys. zł na każde kolejne dziecko, w całości pomniejszają one pozostający do spłaty kapitał kredytu.

• Program Moje Ciepło

Program Moje Ciepło pozwala w możliwie jak najbardziej ekonomiczny i ekologiczny sposób dostarczyć ciepło do gospodarstw domowych. Obejmuje on dotację do zakupu i instalacji pomp ciepła dla nowych domów jednorodzinnych, co przyczyna się do zmniejszania emisji zanieczyszczeń powstających w wyniku korzystania ze źródeł ciepła opartych na paliwach kopalnych. Jak dodaje Wojciech Rynkowski z Extradom.pl, program ten ma także na celu zwiększenie udziału OZE (odnawialnych źródeł energii) w finalnym zużyciu energii oraz promocję jej pozyskiwania ze źródeł odnawialnych.

Budżet programu wynosi 600 mln. zł. Pochodzące z niego fundusze przeznaczone są na:

1. Zakup i montaż gruntowej pompy ciepła wraz z osprzętem oraz zbiornika buforowego CWU – ciepłej wody użytkowej z osprzętem.
2. Zakup i montaż pompy ciepła powietrze/powietrze służącej do ogrzewania całego budynku z osprzętem.
3. Zakup i montaż pompy ciepła powietrze/woda z osprzętem oraz zbiornika akumulacyjnego CWU z osprzętem.

W budynku jednorodzinnym, którego dotyczy dofinansowanie, w okresie korzystania z inwestycji nie może znajdować się źródło ciepła na paliwo stałe.

Osobą, która może skorzystać z programu, jest właściciel lub współwłaściciel nowo wybudowanego domu jednorodzinnego. Wnioskodawcą jest osoba wskazana w pozwoleniu na budowę lub zgłoszeniu budowy. Wnioskodawca jest także wskazanym na fakturze nabywcą oraz odbiorcą urządzeń, których dotyczy dofinansowanie.

Pamiętaj! Nowy dom jednorodzinny odnosi się do budynku, dla którego na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie:

1. Nie złożono zawiadomienia o zakończeniu budowy.
2. Zawiadomienie o zakończeniu budowy lub wniosek o pozwolenie na użytkowanie złożono nie wcześniej niż 1 stycznia 2021 r.

W ramach Programu Moje Ciepło można otrzymać do 30 proc. zwrotu kosztów kwalifikowanych lub do 45 proc. kosztów dla osób posiadających kartę dużej rodziny. Maksymalne kwoty to 21 tys. zł w przypadku gruntowych pomp ciepła i 7 tys. zł w przypadku pomp powietrze/powietrze i powietrze/woda. Wnioski o dofinansowanie w ramach programu można składać do 31 grudnia 2026 r. lub do wyczerpania dedykowanej puli środków.

• Program Mój Prąd 5.0

Otrzymaną dotację można będzie wykorzystać na następujące cele:

1. Zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy do 10 kW do 6 tys. zł.
2. Zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy do 10 kW zintegrowanej z innymi urządzeniami objętymi dotacją – do 7 tys. zł.
3. Na system zarządzania energią HEMS/EMS do 3 tys. zł.
4. Na magazyn energii do 16 tys. zł.
5. Na magazyn ciepła do 5 tys. zł.

W obecnej edycji programu uwzględniono także inne urządzenia, na które można otrzymać następujące kwoty dotacji:

1. Na kolektory słoneczne do 3500 zł.
2. Na zakup i montaż pompy ciepła powietrze-powietrze do 4400 zł.
3. Na zakup i montaż pompy ciepła powietrze-woda do 12 600 zł.
4. Na zakup i montaż pompy ciepła powietrze-woda o podwyższonej klasie efektywności energetycznej do 19 400 zł.
5. Na zakup i montaż gruntowej pompy ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej do 28 tys. zł.

Ważne! Nabór do Mój Prąd 5.0 trwa od 22.04.2023 roku i potrwa do 22.12.2023 r. lub do wyczerpania środków.

• Program Moja Woda

Nabór do kolejnej edycji programu ruszył 3 sierpnia 2023 i potrwa do 30 czerwca 2024. Celem programu, którego operatorem jest WFOŚiGW jest ochrona zasobów wody przez zwiększenie jej retencji na terenie działek przy budynkach jednorodzinnych oraz podniesienie efektywności wykorzystania zgromadzonej wody opadowej i roztopowej. Kto może ubiegać się o dofinansowanie i na co je przeznaczyć? Uprawnione do skorzystania z programu są osoby fizyczne, będące właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości, na której zlokalizowany jest dom jednorodzinny.

W ramach programu można uzyskać dofinansowanie na zakup, montaż, budowę i uruchomienie instalacji, takich jak:

• przewody odprowadzające wody opadowe zebrane z rynien, wpustów do zbiornika nadziemnego; podziemnego, otwartego lub zamkniętego, szczelnego lub infiltracyjnego,
• instalacji rozsączającej, zbiornik retencyjny nadziemny, podziemny, otwarty lub zamknięty, szczelny lub infiltracyjny,
• elementy do nawadniania lub innego wykorzystania zatrzymanej wody.

Inwestycja musi być użytkowana co najmniej trzy lata, a urządzenia nie mogą być objęte innymi formami dofinansowania ze środków publicznych, np. z programów NFOŚiGW i WFOŚiG. Ponadto środki te nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ani rolniczej. W ramach Programu Moja Woda możemy otrzymać zwrot nawet 80 proc. nakładów kwalifikowanych poniesionych na urządzenia zainstalowane w ramach przedsięwzięcia. W trwającej edycji edycji kwotę dofinansowania zwiększono do 6 tys. zł. Wnioski można składać do 30 czerwca 2024. Z programu nie mogą skorzystać osoby, które dostały dofinansowanie w poprzednich edycjach.

• Program Czyste Powietrze

Program ten przeznaczony jest dla osób, które chcą zmienić źródło ciepła lub przeprowadzić termomodernizację domu jednorodzinnego. Dotacja może wynosić do 66 tys. zł dla podstawowego poziomu dofinansowania, do 99 tys. zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania oraz do 135 tys. zł dla najwyższego poziomu dofinansowania. Pamiętaj, że od 1.07. 2023 nie ma już możliwości ubiegania się o wsparcie przy zakupie kotła na biomasę drzewną. Program wystartował w roku 2018 i będzie realizowany do końca 2029 r. Do 31 grudnia 2027 r. będą podpisywane umowy o dofinansowanie.