Jeszcze na początku XIX w. edukacja w królestwie Prus wyglądała bardzo prymitywnie. W Koszalinie liczącym wówczas ok. 3200 mieszkańców było zaledwie trzech nauczycieli, którzy prowadzili lekcje w swoich prywatnych mieszkaniach.
Zajęcia skierowane były dla dzieci w wieku 5-14 lat i obejmowały jedynie naukę czytania, pisania oraz katechizmu. Lekcje były płatne i kosztowały 4 fenigi tygodniowo, ale dla niektórych rodziców nawet taka kwota była zbyt wysoka.
Wojny napoleońskie, a zwłaszcza klęska w wojnie z lat 1806-1807 zakończonej przegranymi bitwami pod Jeną i Auerstadt, uświadomiły władzom pruskim potrzebę reformy państwa, w tym administracji, gospodarki i edukacji.
Po upadku Napoleona podjęto reformę szkolnictwa, wprowadzając m.in. obowiązek szkolny dla wszystkich dzieci oraz program nauczania poszerzony o zajęcia z matematyki, geografii, historii, przyrody, muzyki i rysunków. Początkowo różnie to wyglądało. Ponieważ po wojnie brakowało wykwalifikowanych nauczycieli, w okręgu koszalińskim zatrudniano do nauczania krawców i szewców, którzy po prostu uczyli swojego zawodu. Nauczycielami zostawali również inwalidzi wojenni parający się na co dzień ogrodnictwem lub wypasem bydła. Zajęcia lekcyjne odbywały się głównie zimą, ponieważ między wiosną i jesienią ani dzieci, ani nauczyciele nie mieli czasu z powodu prac w polu i ogrodzie.
Trudno się więc dziwić, że lekcje matematyki praktycznie nie istniały, a zajęcia czytania i pisania często sprawiały taką samą trudność uczniom, jak i nauczycielom. Niezbędne stało się utworzenie placówki przygotowującej do zawodu nauczycielskiego.
Pamiętny rok 1816
W maju 1816 r. burmistrzem Koszalina został młody, zaledwie 34-letni Ernst August Braun (pozostał na tym stanowisku przez kolejne 43 lata, stając się najdłużej urzędującym burmistrzem w dziejach miasta). Kilka miesięcy później (3 sierpnia 1816 r.) Köslin stał się siedzibą władz rejencji, a 1 października tego samego roku - otwarto w Koszalinie Królewskie Seminarium Nauczycielskie.
Jego pierwszym dyrektorem został szkolny radca rejencji Naumann, który sprowadził do pomocy 6. seminarzystów z Lossow (dziś to dzielnica Frankfurtu nad Odrą). Pierwsza siedziba szkoły mieściła się w wynajmowanym budynku w okolicach dzisiejszej ul. Bolesława Krzywoustego. Wkrótce potem Naumann wybudował jednopiętrowy budynek przed Bramą Wysoką (dziś ul. 1 Maja w okolicy Placu Gwiaździstego), który został odkupiony przez władze rejencji.
Pierwsi kształcący się lub dokształcający na nauczycieli słuchacze seminarium byli w bardzo różnym wieku: najmłodszy miał 16 lat, a najstarszy 58. Szkoła prowadziła naukę według nowatorskiej w owych czasach metody szwajcarskiego pedagoga Pestalozziego. Uważał on, że dziecko od najwcześniejszych lat powinno zapoznać się z jak największą ilością przedmiotów i zjawisk, aby wykształcić spostrzegawczość. Nauczanie miało aktywizować uczniów i rozwijać ich samodzielną działalność umysłową, a tym samym - kształcić ich charakter.
Metoda ta była kamieniem milowym w systemie edukacji i w koszalińskim seminarium znakomicie się sprawdziła.
Nowa siedziba
W sierpniu 1827 r. położono kamień węgielny pod budowę nowej siedziby seminarium przy dzisiejszej ul. Andersa, który oddano do użytku 14 miesięcy później. Był to prosty, jednopiętrowy budynek ze spadzistym dachem.
Szkoła była kierowana wówczas przez kolejnego dyrektora Johanna Wilhelma Henninga, który pozostał na tym stanowisku przez następne 24 lata. Za jego kadencji wprowadzono zajęcia dla pedagogów przedszkolnych, a także szkółkę niedzielną uczącą rzemiosła ludzi bez wykształcenia i zawodu. W 1839 r. Henningowi przyznano honorowe obywatelstwo Koszalina.
W nocy z 22. na 23. stycznia 1869 r. w budynku seminarium wybuchł pożar, który zniszczył większą część pomieszczeń. Zdecydowano się wówczas na postawienie na miejscu pogorzeliska nowego budynku szkolnego. Zaprojektowany przez berlińskiego architekta Gustava Knoblaucha w stylu nawiązującym do angielskiego gotyku, zachował się do dziś w niezmienionej formie. W 1892 r. teren naprzeciwko szkoły i ulicami Andersa, Clausiusa i Zwycięstwa uporządkowano, tworząc tam elegancki plac Brauna, dziś nieistniejący.Seminarium nauczycielskie istniało do 1925 r.
Przez 109 lat jego mury opuściło w sumie 2804 absolwentów. Od 1926 r. do 1944 r. w budynku tym mieściło się Państwowe Gimnazjum dla Chłopców (Staatliche Oberschule für Jungen).
Gimnazjum Kupieckie, czyli przodek Ekonoma
W październiku 1945 r. w budynku przy obecnej ul. Andersa zorganizowano jedną z pierwszych szkół w polskim Koszalinie - Gimnazjum Kupieckie, w którym naukę rozpoczęło 34. uczniów. W ciągu roku ich liczba zwiększyła się do 118. osób, ale do pierwszej matury w 1946 r. przystąpiło i zdało ją zaledwie 14. abiturientów.
W 1946 r. szkoła przeobraziła się w Państwowe Gimnazjum Handlowe i Liceum Administracji Gospodarczej. W 1951 r. nastąpił podział szkoły na Technikum Handlowe (pozostało w budynku przy ul. Andersa) i Technikum Finansowe przy ul. Estkowskiego (obecna ul. biskupa Domina ), które kilka lat później znów się połączyły, tworząc 5-letnie Technikum Ekonomiczne, zwane odtąd popularnie Ekonomem.
We wrześniu 1963 r. nastąpiła kolejna zmiana nazwy: powstał Zespół Szkół Zawodowych nr 1. W październiku 1975 r. nadano szkole sztandar oraz imię Mikołaja Kopernika.
Od września 2002 r. placówka działa jako Zespół Szkół nr 1, w którego skład wchodzi Technikum Ekonomiczne, Technikum Handlowe i Technikum Zawodowe, przygotowujące do pracy w branży finansowo-księgowej, turystycznej, hotelarskiej i gastronomicznej.
*** Korzystałem z książki Franza Schwenklera pt. Köslin 1266-1966. Die siebenhunderjährige Geschichte einer pommerschen Stadt und ihres Kreises. Za pomoc dziękuję również panu Maciejowi Żytkiewiczowi z Zespołu Szkół nr 1 w Koszalinie.
Zobacz także 750 lat Koszalina. Uroczysta sesja rady miejskiej
Kto musi dopłacić do podatków?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
